Sangueiroun
Arum italicum
Araceae
Àutri noum : Figueiroun, Rasin-de-serp, Caulet-de-serp, Erbo-dragouno, Erbo-di-porc.
Noms en français : Arum d'Italie, Gouet d'Italie.
Descripcioun :Lou sanguieroun es uno planto poulideto bèn couneigudo que trachis dins li relarg proche d'aigo. Se recounèis à si fueio sagitado, sa flour en espato e pièi à si fru roujo. Coume l'avié vist Lamarck (1778), en caufant e en largant d'oudour que pudisson, la flour vai veni de pichòti mousco (Psychoda) que la poulinison.
Usanço :La planto caup d'alcalouïde, d'ossalate de caucion e mant'un pouisoun subretout li fueio e li fru. Pamens lou tubercule, riche en amidoun, es esta manja cue dóu tèms di carestié. Pèr acò, lou faire bèn couire e chanja l'aigo mant'un cop. Sarié vertuouso pèr li póumoun e contro li moureno e lou mau d'os (Turquìo).
Port : Erbo
Taio : 20 à 70 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Arum
Famiho : Araceae
Ordre : Alismatales
Coulour de la flour :
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Ribiero
- Prado umido
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Arum italicum Mill., 1768
Grand-mi
Sorghum bicolor
Poaceae Graminaceae
Noms en français : Sorgho, Sorgho bicolore.
Descripcioun :Lou grand-mi es uno planto de culturo que se vèi de mai en mai qu'a pas de besoun d'arousage. Se pòu rescountra peréu en deforo di champ, coume dins lis escoumbre (fotò). Se recounèis eisa en fru emé si poulit gran di dos coulour. Es uno erbo bèn grando emé sis enflourejado masclo (o esterlo) en aut e ermafroudito en bas.
Usanço :Lou grand-mi a coume óurigino l'Etioupìo d'ounte s'es espandi dins touto l'Africo. Lou gran se pòu manja coume lou ris o en farino. La planto, pas trop jouino, se mastego coume la cano-à-sucre. D'efèt s'atrobo un glucoside forço empouisounant (que douno d'acide cianidrique) avans que la planto agué fa sa flour.
Port : Grando erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Sorghum
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Liò : Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Sorghum bicolor (L.) Moench, 1794